Uluslararası Karayolu Taşımacılığı Yapan Taşıtlarda Çalışan Personelin Çalışmalarına İlişkin Avrupa Anlaşması ( AETR )
Karayoluyla uluslararası yolcu ve yük taşımacılığının geliştirilmesi ve iyileştirilmesini teşvik etmek isteği ile, Karayolu trafiğinin güvenliğini artırma ihtiyacına kani olarak, uluslararası karayolu taşımacılığı alanındaki bazı çalışma koşullarına, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ilkeleriyle uyumlu düzenlemeler getirmek ve bu düzenlemelere uyulmasını temin etmek üzere bazı önlemleri birlikte almak amacı ile,
Aşağıdaki hususlarda anlaşmışlardır:
Madde 1 Tanımlar
Bu Anlaşma bağlamında
(a) "taşıt" terimi, nakliyat araçlarının bir takım oluşturacak şekilde herhangi bir birleşimi de dahil, herhangi bir motorlu nakil vasıtası veya römork;
(b) "motorlu taşıt" terimi, tarım araçları çekicileri hariç, normal olarak karayolunda yolcu veya yük taşımada kullanılan yahut yolcu veya yük taşımada kullanılan römorkları karayolu üzerinde çeken ve hareket ettirici güç kaynağı kendi üzerinde bulunan nakliyat aracı;
(c) "römork" terimi, bir motorlu taşıt tarafından çekilmek üzere imal edilmiş, yarı-römorklar da dahil nakliyat aracı;
(d) "yarı-römork" terimi, kendisinin ve yükünün ağırlığının önemli kısmı motorlu taşıt tarafından taşınan, bir bölümü takıldığı motorlu taşıtın üzerine binecek şekilde imal edilmiş römork;
(e) "birleşik taşıt" terimi, karayolu üzerinde tek bir birim halinde seyreden birbirine eklenmiş taşıtlar;
(f) "müsaade edilen azami ağırlık" terimi, taşıtın kayıtlı olduğu devletin yetkili mercii tarafından ilan edilen, yüklü aracın yüküyle birlikte ulaşmasına izin verilen en üst ağırlık miktarı;
(g) "karayoluyla yapılan taşıma" terimi, kamuya açık karayollarında, yolcu veya yük taşımada kullanılan bir taşıtın yüklü veya yüksüz seyahati;
(h) "uluslararası karayolu taşımacılığı" ("karayolu ile yapılan uluslararası taşıma") terimi, en az bir sınır geçilerek yapılan karayolu taşımacılığı;
(i) "tarifeli seferler" terimi, yolcuların önceden belirlenmiş duraklarda indirilip bindirildiği, belirli aralıklarla, belirli güzergahta yolcu taşıma hizmeti, başka bir yasa ya da tüzük ile belirlenmemiş ise, Akit Tarafların yetkili mercileri tarafından onaylanan ve taşımacı tarafından seferlerin başlamasından önce yayımlanan seferlerin tabi olduğu kurallar, bu kurallar tarafından istenen belgeler, taşıma koşullarını; özellikle seferlerin sıklığını, fiat listesini, zaman çizelgesini ve yolcu taşınmasında üstlenilen yükümlülükleri belirtir olmalıdır. Her kim tarafından düzenlenmiş olursa olsun normal yolcuların dışında belli türden yolcu taşıma hizmetleri bu tanımın birinci bendindeki şartlar altında yapılıyor olması halinde tarifeli sefer olarak kabul edilir. Bu tür seferler, özellikle işçileri işyerlerine, öğrencileri okullarına getirip götürme hizmetleri bundan böyle "özel tarifeli sefer" olarak anılacaktır.
(j) "sürücü" terimi, kısa bir süre için dahi olsa, ücretli olsun ya da olmasın taşıtı süren ya da gerektiğinde taşıtı sürmek üzere taşıtın içinde hazır bulunan kişi veya kişiler:
(k) "taşıt personeli" terimi, ücretli olsun ya da olmasın sürücü, yahut;
(i) sürücü yardımcısı (şöför muavini), bu maddenin (j) bendi anlamında sürücü olması dahi, taşıma işlerinde işin doğal niteliği gereği etkin görev alan, sürücüye kimi manevralarda yardımcı olmak üzere ona eşlik eden kişi;
(ii) kondüktör, yolcu taşıma işine tahsis edilmiş aracın sürücüsüne eşlik eden ve özellikle bilet kesmekten veya bilet kontrolü yapmaktan veya taşıtta bulunan yolcuların diğer seyahat belgelerini kontrol etmekten sorumlu kişi;
(l) "hafta" terimi, Pazartesi günü saat 00:00 ile Pazar günü saat 24:00 arasındaki süre;
(m) "dinlenme" terimi, taşıt sürücüsünün serbetçe kullanabileceği herhangi bir kesintisiz en az bir saatlik süre anlamında kullanılır.
Madde 2 Kapsam
1. Bu Anlaşma, her bir Akit Tarafın ülkesinde, o Akit Tarafa kayıtlı veya diğer bir Akit Tarafa kayıtlı herhangi bir taşıt tarafından icra edilen bütün uluslararası karayolu taşımacılığı faaliyetlerine uygulanır.
2. Bununla birlikte
(a) Eğer uluslararası karayolu taşımacılığı faaliyeti süresince taşıt personelinden bir veya birkaçı mesleklerini normal olarak icra ettikleri ulusal toprakları terk etmiyorlar ise, Akit Taraf bu Anlaşma hükümlerini, ulusal sınırlar içinde, bu kişi veya kişilere uygulayıp uygulamamakta serbesttir.
(b) Ülkesinde seyredilen Akit Taraflar başka türlüsünde anlaşmazlar ise bu Anlaşma;
1. Yük taşımada kullanılan ve müsaade edilen azami ağırlığı, römork veya yarı römork dahil 3,5 tonu geçmeyen taşıtlar;
2. Yolcu taşımada kullanılan, inşa ve ekipman bakımından sürücü dahil en fazla dokuz kişi taşımaya elverişli ve yolcu taşıma amacıyla imal edilmiş taşıtlar;
3. Güzergahı 50 kilometreyi aşmayan ve tarifeli seferler ile yapılan yolcu taşımada kullanılan taşıtlar;
4. Müsaade edilen hızı saatte 30 kilometreyi aşmayan taşıtlar;
5. Silahlı kuvvetler, sivil savunma, itfaiye ve kamu düzenini sağlamakla yükümlü kuvvetlerin kullanımında ya da kontrolündeki taşıtlar;
6. Kanalizasyon, sel, su, gaz ve elektrik hizmetleri, otoyol bakımı ve kontrolü, çöp toplama ve boşaltma, telefon ve telgraf hizmetleri, posta gönderilerinin taşınması, radyo ya da televizyon yayınları ve radyo yahut televizyon istasyonu ya da alıcılarının tespiti ile ilintili işlerde kullanılan taşıtlar;
7. Acil hizmet ve kurtarma operasyonlarında kullanılan araçlar;
8. Tıp amaçlı özel taşıtlar;
9. Sirk ve luna park ekipmanı taşıyan taşıtlar;
10. Özel tamir taşıtları;
11. Teknik gelişmeler ve bakım-onarım amaçlı yol testine tabi tutulan ve yeni veya yenilenmiş, ancak henüz hizmete girmemiş taşıtlar;
12. Ticari taşımacılık dışında kişisel yük taşımada kullanılan taşıtlar;
13. Çiftliklerden süt veya hayvan beslemede kullanılan süt ürünlerini toplamada ve konteynerleri geri getirmede kullanılan taşıtlar tarafından icra edilen uluslararası karayolu taşımacılığına uygulanmaz.
Madde 3
Anlaşmanın kimi hükümlerinin Anlaşmaya taraf olmayan Devletlerin ülkesinde kayıtlı taşıtlar tarafından icra edilen karayolu taşımacılığına uygulanması
1. Her bir Akit Taraf, bu Anlaşmaya taraf olmayan bir Devletin ülkesinde kayıtlı olan taşıtlar tarafından Akit Tarafın ülkesinde icra edilen uluslararası karayolu taşımacılığına bu Anlaşmanın 5., 6., 7., 8., 9. ve 10. maddeleri hükümlerinden daha hafif olmayan tedbirler uygular.
2. Bu Anlaşmaya taraf olmayan bir devlete kayıtlı bir taşıt için Akit Taraflar sadece bu Anlaşmanın ekindeki kontrol aygıtının özelliklerine uyacak şekilde böyle bir taşıtın sürücüsünün elle doldurduğu günlük izlenim formunu talep edebilme hususunda serbesttirler.
Madde 4 Genel İlkeler
Her Akit Taraf 5., 6., 7. ve 8. Madde hükümlerinden daha yüksek minimum ve daha düşük maksimum hükümler uygulayabilir. Her halde bu Anlaşma hükümleri bu Anlaşmaya Taraf ya da Taraf Olmayan Devlete kayıtlı taşıtlarda uluslararası karayolu taşımacılığı işinde çalışan sürücülere uygulanmaya devam eder.
Madde 5 Mürettebat
1. Yük taşımacılığı işinde çalışan sürücülerin yaşları en az (a) Varsa römork veya yarı römorklar dahil müsaade edilen azami ağırlığı 7,5 tonu aşmayan taşıtlar için 18; (b) diğer taşıtlar için: 21, veya İlgili kişi Akit Taraflardan biri tarafından tanınan, karayoluyla yük taşıması için kullanılacak taşıtların sürücüleri için açılan bir eğitim kursunu bitirdiğini teyit eder bir profesyonel yeterlik sertifikasına sahipse 18`dir. Akit Taraflar, bu Anlaşmaya göre uluslararası yük taşıma işinde çalışacak sürücülere ilişkin halen ulusal düzeyde uygulanan minimum eğitim seviyeleri ve diğer koşulları birbirlerine bildirirler.
2. Yolcu taşımada çalışan her sürücü 21 yaşında olur. Aracın normal olarak üslendiği yerden yarıçapı 50 kilometreden uzağa yolcu taşımasında çalışan her sürücü ayrıca aşağıdaki koşullardan birini karşılamalıdır;
(a) müsaade edilen azami ağırlığı en az 3,5 ton olan taşıtların sürücüsü olarak en az bir yıl yük taşıma işinde çalışmış olmalı;
(b) aracın normal olarak üslendiği yerden yarıçapı 50 kilometreden fazla uzaklığa yolcu seferi yapan araçlarda en az bir yıl veya yetkili merciin öyle çalışmış olmakla gerekli deneyimi kazandığı takdirine bağlı olarak bu Anlaşmanın konusunu teşkil etmeyen diğer türden yolcu seferlerinde en az bir yıl çalışmış olmalı;
(c) karayoluyla yolcu taşıma amaçlı taşıtların sürücüleri için açılan bir eğitim kursunu tamamlamış olduğunu teyit eden, Akit Taraflardan biri tarafından tanınan profesyonel yeterlik sertifikasına sahip olmalıdır.
Madde 6 Taşıt kullanma süreleri
1. İki adet günlük dinlenme süresi veya günlük dinlenme süresi ile haftalık dinlenme süresi arasında kalan araç kullanma süresi, bundan böyle "günlük taşıt kullanma süresi" olarak anılacaktır, dokuz saati geçmez. Bu süre herhangi bir hafta içinde iki kez on saate çıkarılabilir. Bir sürücü altı adet günlük taşıt kullanma süresini aşmadan 8. Madde 3. fıkrada belirtilen haftalık bir dinlenme süresi kullanır. Toplam taşıt kullanma süresi altı gün boyunca altı günlük maksimum taşıt kullanma süresini aşmamış ise haftalık dinlenme süresi altıncı günün sonuna ertelenebilir.
Tarifeli seferler dışında uluslararası yolcu taşımada ikinci ve üçüncü bentlerde geçen "altı" ve "altıncı" ibarelerinin yerine sırasıyla "oniki" ve "onikinci" ibareleri kullanılır.
2. Herhangi bir onbeş günlük sürede toplam taşıt kullanma süresi doksan saati geçemez.
Madde 7 Molalar
1. Dört saat otuz dakikalık taşıt kullanma süresinin sonunda sürücü bir dinlenme süresini kullanmaya başlamayacaksa en az kırkbeş dakikalık bir mola verir.
2. Bu mola, herbiri taşıt kullanma süresine dağıtılmış veya 1. fıkradaki hükme uygun biçimde bu sürenin hemen bitiminde kullanılacak, en az onbeş dakika olabilecek, molalar ile değiştirilebilir.
3. Bu molalar boyunca sürücü herhangi bir diğer işle meşgul olmaz. Bu madde ile ilgili olarak; bekleme süresi, hareket halindeki bir taşıtta taşıtı sürmeden geçen süre, feribotta yahut trende geçen süre "diğer iş" olarak anlaşılmaz.
4. Bu maddedeki molalar günlük dinlenme süresi olarak kabul edilemez.
Madde 8 Dinlenme süreleri
1. Her yirmidört saatlik süre içinde sürücü kesintisiz en az bir onbir saatlik günlük dinlenme süresi kullanır. Bu süre herhangi bir hafta boyunca üç defadan fazla olmayacak şekilde, eşit miktarda dinlenme süresinin takip eden hafta bitmeden önce telafi edileceği garanti edilme koşuluna bağlı olarak kesintisiz en az bir dokuz saate indirilebilir. Birinci bentte belirtildiği şekliyle dinlenme süresi azaltılmamışsa bir tanesi kesintisiz en az bir sekiz saatten aşağı olmayacak şekilde yirmidört saatlik süre boyunca iki veya üç ayrı parça halinde kullanılabilir. Bu durumda dinlenmenin en az süresi oniki saate çıkarılır.
2. Her otuz saatlik süre boyunca taşıt en az iki sürücü tarafından sürülüyorsa her bir sürücü sekiz saatten az olmayan kesintisiz dinlenme süresi kullanır.
3. Her hafta süresince 1. ve 2. fıkralarda sözü edilen dinlenme sürelerinden biri haftalık dinlenmeye eklenerek kesintisiz toplam kırkbeş saate uzatılır. Bu dinlenme süresi taşıtın veya sürücünün normal olarak üslendiği yerde geçirilecekse kesintisiz en az bir otuzaltı saate, başka bir yerde kullanılacaksa kesintisiz en az bir yirmidört saate indirilebilir. Bu indirimlerin her biri, hangi haftaya ait dinlenme süreleri iseler o haftayı takip eden üçüncü hafta sona ermeden önce tek bir bütün halinde kullanılacak şekilde, yapılan indirime eş süreyle telafi edilir.
4. Bir haftada başlayıp takip eden haftaya sarkan dinlenme süresi haftalardan her ikisinden birine ilintilendirilebilir.
5. 6. madde 1. fıkrası 4`üncü bendinin uygulandığı yolcu taşıması durumunda, haftalık dinlenme süresi ait olduğu haftayı takip eden haftanın haftalık dinlenme süresine eklenerek kullanılması halinde, ait olduğu haftayı takip eden haftaya kadar ertelenebilir.
6. İlgili kişinin talebi üzerine günlük ve/veya haftalık dinlenme süresinde yapılan kesintileri telafi mahiyetinde kullanılan herhangi bir dinlenme en az sekiz saatlik bir diğer dinlenmeyle birleştirilir ve aracın park yerinde veya sürücünün üs tuttuğu yerde kullanması garanti altına alınır.
7. Günlük dinlenme süresi taşıt hareket halinde değil ve bir ranza ile donatılmışsa taşıtta kullanılabilir.
8. Yukarıdaki 1. fıkraya rağmen yük ya da yolcu taşıma işinde çalışan sürücü feribot veya trenle nakledilen bir taşıta eşlik ediyorsa günlük dinlenme süresi aşağıdaki koşulların sağlanmasına bağlı olarak en fazla bir kez bölünebilir. Günlük dinlenme süresinin karada geçirilen parçası, feribotta veya trende geçirilen parçasından önce veya sonra kullanılabilir olmalıdır, günlük dinlenme süresinin bu iki parçası arasında kalan süre mümkün olduğunca kısa tutulmalı ve gümrük formaliteleri de yükleme ve indirme işlemlerine dahil olmak üzere bu işlemlerin öncesi ya da sonrasında bir saati hiçbir şekilde aşmamalıdır, bu dinlenme sürelerinin her ikisinde de sürücü bir ranza veya kuşeti kullanabilmelidir. Bu şekilde bölünen günlük dinlenme süresi iki saat uzatılır.
Madde 9 İstisnalar
Sürücü, yol güvenliğine tehdit teşkil etmemek kaydıyla, yolcuların, taşıtın yahut taşıtın yükünün güvenliğini sağlama zorunluluğunun gerektirdiğince, uygun bir durağa ulaşıncaya kadar bu Anlaşmanın hükümlerine riayet etmeyebilir. Sürücü, sözü edilen hükümlere aykırı hareketinin niteliği ve nedenini kontrol aygıtı kayıt kartında veya görev çizelgesinde belirtir.
Madde 10 Kontrol aygıtı
1. Akit Taraflar kendi ülkelerinde kayıtlı taşıtlara aşağıdaki hususlara uyan bir kontrol aygıtının takılması ve kullanılmasını kurala bağlar:
(a) Kontrol aygıtı; yapısı, takılışı, kullanımı ve test edilmesi bakımından bu Anlaşmanın ve bu Anlaşmanın ayrılmaz bir parçası olan ekinin gereklerini karşılar. Yapısı, takılışı, kullanımı ve test edilmesi bakımından 20 Aralık 1985 tarih ve (EEC) No. 3821/85 sayılı Konsey Tüzüğüne uygun olan bir kontrol aygıtının bu madde gereklerini karşıladığı kabul edilir.
(b) Taşıta kurulu kontrol aygıtının normal ve uygun kullanımı mümkün değilse her bir taşıt personeli uygun grafik gösterim kullanarak mesleki faaliyetine ve dinlenme sürelerine ilişkin ayrıntıları kayıt kartına elle işler.
(c) Taşıt personeli, çalıştıkları taşıttan uzak kalmış olmaları yüzünden kontrol aygıtını kullanamıyor ise uygun grafik gösterimi kullanarak taşıttan uzakta oldukları süre içerisinde mesleki faaliyetlerine denk düşen çeşitli zamanları kayıt kartına elle işler.
(d) Taşıt personeli, taşıtı sürdükleri haftaya ve bir önceki haftanın son gününe ait kayıt kartlarını her an hazır bulundurmalı ve kontrol edildiğinde ibraz etmelidirler.
(e) Taşıt personeli kontrol aygıtının çalıştırılmasını ve doğru kullanılmasını sağlamalı doğru çalışmıyorsa en kısa zamanda tamir ettirmelidir.
2. İşveren bu kayıt kartlarının kişisel kullanım için olduklarını, seferin alacağı zamanı ve kartların tahrip olmaları halinde değiştirilmeleri gereğini veya yetkili kontrol görevlisi tarafından alıkonulabileceğini göz önünde tutarak sürücülere yeterli sayıda kayıt kartı dağıtır. İşverenler sürücülere yalnızca taşıta takılı aygıtta kullanılabilecek kabul edilmiş tipte kayıt kartları dağıtır.
3. İşletmeci, bu maddenin 1. fıkra (b), (c) ve (d) bentlerinde belirtilenlere uygun şekilde doldurulmuş kayıt kartlarını, en son işlemin yapıldığı günden en az 12 ay sonrasına kadar bir süre için düzenli bir şekilde muhafaza altına alır ve kontrol yetkililerinin talebi üzerine ibraz eder.
Madde 11 İşletmenin yapacağı denetim
1. İşletme, karayolu taşımacılığı faaliyetini, taşıt personelinin bu Anlaşma hükümlerini yerine getirmelerini sağlayacak şekilde örgütler.
2. İşletme, taşıt personel karnesi gibi tasarrufunda bulunan tüm belgelere başvurarak taşıt kullanma sürelerini, diğer iş sürelerini ve dinlenme sürelerini düzenli olarak denetler. İşletme, bu Anlaşma hükümlerinin, örneğin çalışma saatleri ve güzergah değişikliği gibi, herhangi bir ihlalini tespit ederse bu ihlale son verecek ve tekerrürünü önleyecek ivedi tedbiri alır.
3. Ücretli sürücülere yapılan ödemelerin, ikramiye veya ek ücretler şeklinde olanlar da dahil katedilen mesafe ve/veya taşınan yük ile ilişkilendirilmesi yasaktır. Bu ödemeler yol güvenliğine tehlike teşkil etmeyen türden ödemeler ise bu yasak kapsamına alınmaz.
Madde 12 Anlaşmanın uygulanmasını sağlayacak tedbirler
1. Her bir Akit Taraf bu Anlaşma hükümlerine uyulmasını temin edecek, özellikle yeterli düzeyde karayolu kontrolleri ve işletme mekanlarında yapılacak kontroller gibi, uygun tedbirleri alır. Akit Tarafların yetkili mercileri bu amaçla alınan genel önlemler hakkında diğerlerini haberdar eder.
2. Akit Taraflar bu Anlaşmanın uygulanmasında ve uygulamanın kontrolünde birbirlerine yardım ederler.
3. Bu karşılıklı yardım çerçevesinde Akit Tarafların yetkili mercileri; ülkelerinde ikamet etmeyenlerin ihlalleri ve bu ihlallere verilen ceza; Akit Tarafın kendi mukimlerine Akit Taraf ülkesinde bu tür ihlallere karşılık verdikleri cezalar hakkındaki eldeki bilgileri birbirlerine düzenli olarak bildirirler. Ciddi ihlaller söz konusu olduğunda gönderilen bu türden bilgi verilen cezayı da içerir.
4. Diğer bir Akit Tarafın ülkesinde kayıtlı taşıtın sürücüsünün yol boyu kontrolü sırasında ortaya çıkan bulgular, kontrol sırasında gerekli verilerin mevcut olmayışı nedeniyle tespit edilemeyen ihlallerin yapılmış olduğu kanısının oluşmasına neden oluyorsa, ilgili Akit Tarafların yetkili mercileri durumun açıklığa kavuşturulması için birbirlerine yardım ederler. Bu amaçla yetkili Akit Taraf işletmenin mekanında yaptığı denetimin sonuçlarından diğer ilgili Tarafı haberdar eder.
Madde 13 Geçici hükümler
Yeni 10. kontrol aygıtı maddesinin hükümlerine uyulması bu Anlaşmaya Taraf olan ülkeler için 24 Nisan 1995 tarihine kadar zorunlu değildir. Bu tarihten öncesi için eski 12. Taşıt personel karnesi maddesi ve eski değişik 12. kontrol aygıtı maddesi uygulanmaya devam edilir.
Madde 14 Son hükümler
1. Bu Anlaşma 31 Mart 1971 tarihine kadar imzaya, bu tarihten sonra Avrupa Ekonomik Komisyonu üyesi Devletlerin ve Komisyon`da istişari mahiyette yer alan Devletlerin, Komisyon yönergesinin 8. fıkrasına göre katılımına açık tutulacaktır.
2. Bu Anlaşma Onaylanacaktır.
3. Onay yahut katılım belgeleri Birleşmiş Milletler Genel Sekreterine saklanmak üzere tevdi edilir.
4. Bu Anlaşma sekizinci onaylama ya da katılım belgesinin tevdi edildiği tarihten sonraki yüzsekseninci günde yürürlüğe girer.
5. Bu Anlaşma, bu maddenin 4. fıkrasında işaret edildiği üzere sekizinci onaylama veya katılım belgesinin tevdi edilmesinden sonra bu Anlaşmayı onaylayan veya bu Anlaşmaya katılan her bir Devlet bakımından, o Devletin Anlaşmayı onaylama ya da Anlaşmaya katılım belgelerinin tevdi edildiği tarihten yüzseksen gün sonra yürürlüğe girer.
Madde 15
1. Herhangi bir Akit Taraf Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri nezdinde bir bildirim ile Anlaşmayı feshedebilir.
2. Fesih, fesih bildiriminin Genel Sekreter`in eline geçtiği tarihten 6 ay sonra hüküm kazanır.
Madde 16
Bu Anlaşma, yürürlüğe girdiği tarihten sonraki herhangi bir kesintisiz 12 aylık süre için Akit Tarafların sayısı üç`ten az olursa yürürlükten kalkar.
Madde 17
1. Bu Anlaşmanın imzalanması veya onay belgesinin tevdi edilmesi yahut daha sonraki bir tarihte Anlaşmayı onaylama ya da Anlaşmaya katılma belgelerinin tevdi edilmesi sırasında herhangi bir Devlet Anlaşmanın geçerliliğinin dış ilişkilerinden sorumlu olduğu tüm ülkelere ya da bunlardan herhangi birine teşmil edileceğini Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri nezdinde bir bildirim ile açıklar. Anlaşma, bildirimde adı belirtilen ülke ya da ülkelerde, bildirimin Genel Sekreterin eline geçtiği tarihten yüzseksen gün sonra veya Anlaşma bildirimin Genel Sekreterin eline geçmesinden yüzseksen gün sonra henüz yürürlüğe girmemiş ise Anlaşmanın yürürlüğe girdiği tarihten yüzseksen gün sonra uygulanır.
2. Bir önceki fıkra uyarınca bu Anlaşmanın, dış ilişkilerinden sorumlu olduğu ülkede uygulanabileceğini ilan eden herhangi bir Devlet, Anlaşmanın uygulandığı dış ilişkilerinden sorumlu olduğu o ülke için bu Anlaşmanın 15. maddesine uyan fesih kararını ayrıca alabilir.
Madde 18
1. Bu Anlaşmanın yorumu ve uygulanmasına ilişkin iki veya daha fazla Akit Taraf arasındaki anlaşmazlıklar mümkün olduğunca kendi aralarında görüşme yoluyla çözümlenir.
2. Görüşmelerle çözüme kavuşturulamayan herhangi bir anlaşmazlık Akit Taraflardan birinin hakeme başvurulması talebi üzerine anlaşmazlığa düşen tarafların üzerinde anlaştıkları bir veya daha fazla sayıda hakeme havale edilir. Anlaşmazlığa düşen taraflar hakeme başvurulmasının talep edildiği tarihten itibaren üç ay içinde hakem ya da hakemler üzerinde bir anlaşmaya varamaz ise bu taraflardan herhangi biri Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri`nden anlaşmazlığı karara bağlayacak tek bir hakem tayin etmesini isteyebilir.
3. Yukarıdaki fıkra uyarınca tayin edilen hakem veya hakemlerin kararı anlaşmazlık halindeki Akit Tarafları bağlayıcıdır.
Madde 19
1. Bu Anlaşmanın imzalanması, onaylanması veya bu Anlaşmaya katılım esnasında herhangi bir devlet kendisini, burada yer alan 18. madde 2. ve 3. fıkraları ile bağlı telakki etmediğini açıklayabilir. Diğer Akit Taraflar bu tür bir çekince koyan herhangi bir Akit Taraf ile ilişkilerinde sözü geçen fıkralar ile bağlı olmazlar.
2. Bir Devlet, onaylama veya katılım belgelerinin tevdi edilmesi esnasında bu maddenin 1. fıkrasında belirtilenler dışında bir çekince koyarsa, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri bu Anlaşmayı onaylama ya da bu Anlaşmaya katılma belgelerini daha önce tevdi etmiş ve o zamandan beri Anlaşmayı feshetmemiş Devletlere, konulan çekinceyi bildirir. Bu tür bir bildirimden sonraki 6 aylık süre içinde sözü edilen Devletlerden hiç biri konulan çekinceye muhalefetini beyan etmez ise konulan çekincenin kabul edildiği telakki olunur. Aksi takdirde çekince kabul görmez ve eğer çekinceyi koyan devlet çekincesini geri almaz ise bu Devletin onaylama ya da katılım belgelerinin tevdi edilmiş olmasının hükmü olmaz. Bu maddenin uygulanması için, muhalefet eden Devletlerin katılım veya onaylama belgeleri, bu fıkra uyarınca, kendilerinin koyduğu çekinceler nedeniyle hükümsüz kalmış ise bu Devletlerin muhalefeti dikkate alınmaz.
3. Bu Anlaşmanın İmza Protokolü`nde çekincesi kabul gören ya da bu maddenin 1. fıkrasına uyan bir çekince koyan ya da bu maddenin 2. fıkrasına uyan bir çekincesi kabul edilen Devlet, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri nezdinde bir bildirim ile çekincesini herhangi bir zamanda geri çekebilir.
Madde 20
1. Herhangi bir Akit Taraf, bu Anlaşmanın üç yıl uygulanmasından sonra Anlaşmanın gözden geçirilmesi amacıyla bir konferans düzenlenmesini Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri nezdinde bir bildirim ile talep edebilir. Genel Sekreter bütün Akit Taraflara talebi bildirir ve Genel Sekreterin bildirim tarihinden itibaren 4 aylık süre içinde 1/3`ünden az olmamak üzere Akit Taraflar konferans talebini olumlu bulduklarını açıklarlar ise bir tadilat konferansı düzenler.
2. Bir önceki fıkraya uyan bir konferans düzenlenirse, Genel Sekreter Akit Tarafları konferansta ele alınmasını istedikleri önerilerini üç aylık bir süre içinde sunmaya davet eder. Genel Sekreter konferansın izhari gündemini konuya ilişkin önerilere ait metinlerle birlikte konferansın toplanacağı tarihten 3 aydan az olmayacak bir süre önce Akit taraflara duyurur.
3. Genel Sekreter Anlaşmanın bu maddesi ile düzenlenen herhangi bir konferansa bu Anlaşmanın 14. madde 1. fıkrasında belirtilen Devletlerin hepsini davet eder.
Madde 21
1. Herhangi bir Akit Taraf bu Anlaşmada bir veya daha fazla değişiklik önerebilir. Herhangi bir değişiklik önerisi onu bütün Akit Taraflara resmen bildirecek ve bu Anlaşmanın 14. madde 1. fıkrasında belirtilen diğer bütün Devletleri öneriden haberdar edecek olan Genel Sekreter`e resmen bildirilir.
2. Değişiklik önerisinin Genel Sekreter tarafından resmen bildirildiği tarihten sonraki 6 aylık süre içinde herhangi bir Akit Taraf, Genel Sekreteri:
(a) değişiklik önerisine itirazı olduğundan veya;
(b) öneriyi kabul etme niyetine rağmen böyle bir kabulün gereklerinin yerine getirilmesi için gereken koşulların ülkesinde henüz tamamlanmış olamadığından haberdar eder.
3. Eğer bir Akit Taraf bu maddenin 2 (b) fıkrasında belirtilen nedenle bir resmi bildirimi Genel Sekretere gönderir ise bu Devlet önerilen değişikliği kabul ettiğini Genel Sekretere bildirmemiş olması durumunda, bu maddenin 2 (b) fıkrasına göre bildirimde bulunması için konulan altı aylık sürenin bitimini takiben dokuz aylık bir süre içinde değişiklik önerisine itirazını Genel Sekreter`e bildirebilir.
4. Değişiklik önerisine bu maddenin 2. ve 3. fıkralarındaki koşullara uyan bir itiraz olur ise önerinin kabul görmediği telakki edilir ve işlevsiz kalır.
5. Değişiklik önerisine bu maddenin 2. ve 3. fıkralarına uyan bir itiraz olmaz ise değişikliğin aşağıda belirtilen tarihten itibaren kabul edildiği telakki edilir:
(a) Hiçbir Akit Taraf, Genel Sekretere bu maddenin 2 (b) fıkrasına uyan bildirimde bulunmamış ise bu maddenin ikinci fıkrasına sözü edilen altı aylık sürenin bitim tarihinde;
(b) Herhangi bir Akit Taraf, Genel Sekretere bu maddenin 2 (b) fıkrasına uyan bir bildirimde bulunmuş ise aşağıdaki tarihlerden hangisi daha önce ise o tarihte:
- bütün Akit Tarafların değişiklik önerisini kabul ettiklerini bildirdikleri tarih, bütün kabullerin tamamlanmış olması şartına bağlı olarak bu maddenin 2. fıkrasında belirtilen altı aylık sürenin bitiminden önce ise, sözü edilen altı aylık sürenin bitim tarihinde;
- bu maddenin 3. fıkrasında belirtilen dokuz aylık sürenin bitiminde.
6. Kabulüne hükmedilen herhangi bir değişiklik, kabul edildiğine hükmedildiği tarihten üç ay sonra yürürlüğe girer.
7. Genel Sekreter bu maddenin 2 (a) fıkrasına göre bir değişiklik önerisine itiraz olup olmadığını ve bu maddenin 2 (b) fıkrasına göre bir veya daha fazla Akit Taraftan bildirim alıp almadığını bütün Akit Taraflara en kısa sürede bildirir. Genel Sekreter bir veya daha fazla Akit Taraftan bu maddenin 2 (b) fıkrasına uyan bildirimler almış ise müteakiben bütün Akit Tarafları, bu tür bir bildirimde bulunan Taraf veya Tarafların değişikliğe itiraz edip etmediklerinden veya değişikliği kabul edip etmediklerinden haberdar eder.
8. Bu maddenin 1., 2., 3., 4., 5., 6. fıkralarındaki tadilat prosedüründen bağımsız olarak bütün Akit Tarafların yetkili mercileri anlaşarak bu Anlaşmanın ekleri üzerinde değişiklik yapabilirler. Eğer bir Akit Tarafın yetkili mercii kendi iç mevzuatına göre, varacağı anlaşmanın, yasama organının konuyla ilgili vereceği özel yetki ya da yasama organının onaylaması ile geçerlilik kazanacağını belirtir ise bu Akit Tarafın yetkili mercii konuya ilişkin gerekli özel yetki kararının ya da onaylamanın temin edildiğini bildirene kadar söz konusu ekin düzeltilmesine muvafakatini verdiği yorumu yapılmaz. Yetkili yönetimlerin aralarında vardıkları anlaşma, değiştirilen ekin yürürlüğe giriş tarihini tayin eder ve değişiklik getiren ekin, geçici bir süre, eski ek ile kısmen veya tamamen birlikte yürürlükte kalmasına imkan tanıyabilir.
Madde 22
1. Bu Anlaşmanın ekine yapılan 1. ve 2. ekler bu maddede belirlenen prosedüre göre tadil edilebilirler.
2. Herhangi bir Akit Tarafın talebi üzerine bu Anlaşmanın ekine ek 1. ve 2. ekler için önerilen değişiklikler Avrupa Ekonomik Komisyonu Karayolu Ulaştırma Ana Çalışma Grubu tarafından incelenir.
3. Değişiklik, hazır bulunan ve oylamaya katılan üyelerin çoğunluğu tarafından kabul edilirse ve bu çoğunluk Akit Tarafların hazır bulunduğu ve oylamaya katıldığı bir çoğunluksa, değişiklik Genel Sekreter tarafından Akit Tarafların yetkili mercilerine kabul edilmek üzere bildirilir.
4. Değişiklik, bildirimlerinin yapıldığı tarihten sonraki altı ay içinde Akit Tarafların üçte birinden daha az sayıda Akit Tarafın Genel Sekretere itirazlarını bildirmeleri halinde kabul edilmiş olur.
5. Kabul edilen herhangi bir değişiklik Genel Sekreter tarafından bütün Akit Taraflara bildirilir ve bildiriminin yapıldığı tarihten üç ay sonra yürürlüğe girer.
Madde 23
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri, bu Anlaşmanın 20. ve 21. maddelerinde sözü edilen bildirimlere ek olarak, 14. madde 1. fıkrasında belirtilen Devletlere de aşağıdaki konularda bildirimde bulunur
(a) bu Anlaşmanın 14. maddesine uyan onaylamalar veya katılmalar;
(b) bu Anlaşmanın 14. maddesi uyarınca mevcut Anlaşmanın yürürlüğe giriş tarihi;
(c) bu Anlaşmanın 15. maddesine uyan fesih kararları;
(d) bu Anlaşmanın 16. maddesi uyarınca Anlaşmanın sona erişi;
(e) bu Anlaşmanın 17. maddesine göre alınan bildirimler;
(f) bu Anlaşmanın 19. maddesine göre alınan deklarasyon ve bildirimler;
(g) bu Anlaşmanın 21. maddesine göre yapılan herhangi bir değişikliğin yürürlüğe girişi.
Madde 24
Bu Anlaşmanın ayrılmaz bir parçası olarak kabul edilen İmza Protokolü Anlaşmanın kendisi ile aynı güce, geçerliğe ve süreye sahiptir.
Madde 25
31 Mart 1971 tarihinden sonra, bu Anlaşmanın özgün metni, işbu Anlaşmanın onaylanmış suretlerini, bu Anlaşmanın 14. maddesi 1. fıkrasında belirtilen Devletlere iletecek olan Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri`ne saklanmak üzere tevdi edilir.
Maruz hususları teyiden, uygun olarak yetkili kılınan, aşağıda imzası bulunanlar işbu Anlaşmayı imzalamışlardır. Bindokuzyüzyetmiş yılı Temmuz ayının işbu birinci günü tek nüsha halinde, her iki metin de eşdeğerde özgün olmak üzere, İngilizce ve Fransızca dillerinde Cenevre`de düzenlenmiştir.